Co trzeba umieć i jak się przygotować do egzaminu żeglarskiego?

Prawo obowiązujące w Polsce nie wymaga od kandydatów na żeglarzy brania wzięcia udziału w kursie żeglarskim (naszym zdaniem warto jednak to zrobić). Każdy może zatem przystąpić do egzaminu na patent żeglarski po prostu zapisując się do jednego z organizatorów takich egzaminów. Czasami jest tak, że manewrów na wodzie nauczył Cię kolega a może byłeś na obozie lub rejsie a teorię możesz opanować sam w domu, na podstawie licznych podręczników lub po prostu korzystając z wiedzy dostępnej w internecie. Jest wiele witryn, gdzie za niewielką opłatą dostaniesz dostęp do bogatych materiałów szkoleniowych

Przebieg szczegółowy samego egzaminu zależny jest od na jaki stopień żeglarki chcesz zdawać. Najlepiej zacząć od najniższego stopnia, czyli patentu żeglarza jachtowego.

Egzamin na patent żeglarski ucz się teorii.

Jak się przygotować do egzaminu teoretycznego? A no trzeb się tej teorii nauczyć. Jest dostępnych wiele podręczników i materiałów w internecie. Również istnieje możliwość poćwiczenia rozwiązywania pytań testowych przypominających już prawdziwy egzamin. Każdy egzamin składa się obowiązkowo z dwóch części – praktycznej i teoretycznej.

Więcej trudności często sprawia część teoretyczna egzaminu. Materiału do opanowania jest dość dużo a to wymaga to dość dużo czasu. Warto więc zacząć wcześniej przygotowania i dać sobie czas na naukę. Duża część kandydatów na żeglarzy skupia się na nauce praktyki, to bardzo dobrze, ale teorii nie można lekceważyć. Jeśli dużo pływasz na jachcie to często uczysz się tylko tego co Ci jest potrzebne do pływania. Niestety egzamin teoretyczny ma swoje wymagania i musisz się do niego przygotować.

Egzamin teoretyczny ma formę pisemną.  Jest testem jednokrotnego wyboru z 75 pytaniami przygotowanymi przez komisję. Co oznacza, że na każdym egzaminie mogą pojawić się inne pytania. Kandydat przystępujący do egzaminu ma 90 minut na udzielenie odpowiedzi na wszystkie pytania. To dużo czasu, więc nie warto się spieszyć tylko uważnie czytać pytania, aby zrozumieć ich sens i to co autor miał na myśli. Zdarza się, że niektóre pytania mają podteksty lub są nieprecyzyjnie sformułowane. Uważaj i skup się na zrozumieniu ich sensu.
Za pozytywny wynik egzaminu teoretycznego na patent żeglarza jachtowego oraz sternika motorowodnego uważa się uzyskanie 65 prawidłowych odpowiedzi. Trzeba przyznać, że zarówno ze względu krótki czas i zakres materiału poprzeczka zawieszona jest wysoko. Uważaj zatem przed zlekceważeniem tej części egzaminu.

Dużo przykładowych pytani znajdziesz w internecie. Pamiętaj, że nie jest to zamknięta baza, spoza której żadne pytania nie padną. Pytań może być bardzo wiele i każda komisja ma swoje.

Merytoryczny zakres egzaminu teoretycznego obejmuje:

• przepisy (m.in. podstawowe przepisy prawa drogi na morskich i śródlądowych drogach wodnych, przepisy dot. ochrony wód przed zanieczyszczaniem)
• budowę jachtu (m.in. zasady obsługi instalacji jachtowych, w jachtach motorowych obsługa silnika)
• teorię żeglowania (m.in. kursy jachtu względem wiatru, wiatr rzeczywisty i pozorny, praca żagli oraz działanie steru, siły działające na jacht, stateczność jachtu, żegluga w trudnych warunkach pogodowych)
• locję śródlądową (m.in. znaki żeglugowe i oznakowanie dróg wodnych, korzystanie z map i przewodników)
• meteorologię (m.in. skala prędkości wiatru, zjawiska meteorologiczne i ich oznaki, komunikaty meteorologiczne, pomoce nawigacyjne)
• ratownictwo (m.in. podstawowe informacje o morskich służbach ratowniczych, wyposażenie jachtu w środki bezpieczeństwa i posługiwanie się nimi, działania w przypadku wywrotki jachtu, awarii lub wypadku, ratowanie człowieka za burtą, udzielanie pierwszej pomocy, pierwsza pomoc w przypadku hipotermii)

Kandydat na żeglarza jachtowego musi zatem mieć dużą wiedzę teoretyczną. Na początku może to być lekko deprymujące i przerażające. Nie zniechęcaj się i bierz do roboty, tj. do nauki. Jeśli wykażesz trochę chęci i poważnie potraktujesz sprawę to z zdaniem egzaminu teoretycznego na patent żeglarza jachtowego nie powinno być większych problemów.  

Egzamin na patent żeglarski: część praktyczna

Manewry, których umiejętność wykonania będzie sprawdzana na egzaminie są konkretnie określone w przepisach. To właściwie podstawy podstaw sztuki żeglarskiej niezbędne do późniejszego samodzielnego żeglowania, które podzielone zostały na trzy części – manewry pod żaglami, manewry na silniku i prace bosmańskie. Komisja egzaminacyjna nie wystawia ocen. Podobnie jak, np. na egzaminie na prawo jazdy, wszystkie manewry trzeba po prostu zaliczyć. W przypadku nie właściwego wykonania zadania lub błędu każdy element można powtórzyć tylko raz.

Manewry podstawowe, czyli takie, które na pewno będziesz musiał wykonać podczas egzaminu to zwrot przez sztag, zwrot przez rufę, odejście od nabrzeża, dojście do nabrzeża i alarm “człowiek za burtą”. Manewry dodatkowe, które mogą – ale nie muszą – pojawić się na egzaminie to z kolei stawanie na kotwicy, zejście z kotwicy, stawanie w dryf, dojście do boi, odejście od boi i holowanie jachtu.

Kategoria prace bosmańskie to przede wszystkim umiejętność wiązania podstawowych węzłów żeglarskich. Każdy kandydat a później żeglarz musi obowiązkowo znać węzły żeglarskie: prosty, refowy, szotowy, ósemkowy, rożkowy, knagowy, ratowniczy (dwa sposoby), sztyk, cumowy żeglarski, buchta.

Inną kategorią sprawdzaną przez egzaminatora to umiejętność kierowania załogą przez kandydata na żeglarza. Podczas egzaminu to Ty dowodzisz jachtem i załogą, stoisz za sterem i decydujesz o tym co się dzieje na jachcie (a nie egzaminator!). Spokojnie i zdecydowanie powinieneś wydawać polecenia załodze może dojść do niebezpiecznej sytuacji, która oczywiście spowoduje oblanie egzaminu. Jeżeli uznasz, że powinieneś wydać polecenie także egzaminatorowi (np. w sytuacji, kiedy stoi w niebezpiecznym miejscu lub utrudnia załodze wykonanie manewru) to zrób to!

Na koniec wszystkim kandydatom polecamy podejść do sprawy na spokojnie i pewnie. Egzaminy przebiegają w żeglarskiej atmosferze a celem komisji nie jest oblanie jak największej liczby kandydatów. Nie możesz jednak zbyt pewny siebie lub przesadnie luźnie nastawiony – potraktuj ten egzamin, jako kolejne   doświadczenie i naukę i żeglarską.

Po zakończeniu części praktycznej i dopłynięciu do brzegu egzaminator powinien omówić z Tobą przebieg egzaminu i ocenę. Gdy wszystkie manewry zostały wykonane poprawnie dostaniesz potwierdzenie o zdanym egzaminie. Później przez stronę Polskiego Związku Żeglarskiego generujesz wniosek i czekasz żeglarzu na upragniony patent żeglarza jachtowego.