Patenty żeglarskie w Polsce
Polskie patenty żeglarskie - stopnie i uprawnienia
W Polsce do prowadzenia jachtów żaglowych o długości powyżej 7,5 wymagane są odpowiednie uprawnienia, potwierdzane patentem wydawanym przez Polski Związek Żeglarski.
A więc prowadzenie jachtów żaglowych, wyposażonych w pomocniczy napęd mechaniczny powyżej 7,5 m długości wymaga uprawnień żeglarskich, wystarczy na początek żeglarz jachtowy. W takim przypadku nie ma żadnych ograniczeń, jeśli chodzi o moc silnika. W przypadku jachtów motorowych, potocznie nazywanych motorówkami jest inaczej. Tu bez patentu dozwolone jest prowadzenie jachtów motorowych o mocy silnika do 10 kW (13,60 KM) lub uprawianie turystyki wodnej na jachtach motorowych o mocy silnika do 75 kW (101,97 KM) i o długości kadłuba do 13 m, których prędkość maksymalna ograniczona jest konstrukcyjnie do 15 km/h.
Obecnie, w Polsce, mamy trzy rodzaje dokumentów żeglarskich: patent żeglarza jachtowego, patent sternika jachtowego i patent kapitana jachtowego.
Obecnie polskie patenty żeglarskie mają wymiary 54 x 86 mm i wykonane są z tworzywa sztucznego. Wcześniejsze patenty były dokumentami plastikowymi lub papierowymi o zmieniających się formatach i formach a przede wszystkim zakresie uprawnień.
Patent żeglarza jachtowego
Wymagania
Ukończone 14 lat. Zdanie egzaminu z wymaganej wiedzy i umiejętności
Odbycie szkolenia nie jest obowiązkowe.
Uprawnienia
Patent żeglarza jachtowego uprawnia jego posiadacza do prowadzenia jachtów żaglowych, które mogą być wyposażone w pomocniczy napęd mechaniczny:
- po wodach śródlądowych bez ograniczeń,
- po morskich wodach wewnętrznych oraz pozostałych wodach morskich w strefie do 2 Mm od brzegu, w porze dziennej – jachtów o długości kadłuba do 12 m.
Patent jachtowego sternika morskiego
Wymagania
- ukończenie 18-tego roku życia,
- posiadanie stażu morskiego zdobytego w co najmniej 2 rejsach w łącznym czasie co najmniej 200 godzin żeglugi,
- zdanie egzaminu z wymaganej wiedzy i umiejętności
- odbycie szkolenia ani posiadania patentu żeglarza jachtowego nie jest obowiązkowe.
Uprawnienia
Patent jachtowego sternika morskiego uprawnia jego posiadacza do prowadzenia jachtów żaglowych, które mogą być wyposażone w pomocniczy napęd mechaniczny:
- po wodach śródlądowych – bez ograniczeń,
- po wodach morskich – jachtów o długości kadłuba do 18 m.
Patent kapitana jachtowego
Wymagania
- posiadanie patentu jachtowego sternika morskiego,
- staż morski po uzyskaniu patentu jachtowego sternika morskiego w wymiarze 1200 godzin żeglugi w minimum 6 rejsach, w tym 400 godzin samodzielnego prowadzenia jachtu o długości kadłuba powyżej 7,5 m oraz
- co najmniej jeden rejs powyżej 100 godzin żeglugi na jachcie o długości kadłuba powyżej 20m oraz
- jeden rejs powyżej 100 godzin żeglugi po wodach pływowych z zawinięciem do co najmniej dwóch portów pływowych.
Uprawnienia
Patent kapitana jachtowego uprawnia posiadacza do prowadzenia jachtów żaglowych, które mogą być wyposażone w pomocniczy napęd mechaniczny po wodach śródlądowych i morskich.
Podstawa prawna
Wydawanie patentów reguluje:
- Ustawa z 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej (Dz.U. z 2022 r. poz. 1097) (art. 37a)
- Rozporządzenie Ministra Sportu i Turystyki z 9 kwietnia 2013 r. w sprawie uprawiania turystyki wodnej (Dz.U. z 2013 r. poz. 460)
Przeprowadzenie egzaminów na patenty reguluje:
- Rozporządzenia Ministra Sportu i Turystyki oraz Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z 22 maja 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków uzyskiwania upoważnienia do przeprowadzania egzaminu potwierdzającego posiadanie odpowiedniej wiedzy i umiejętności z zakresu żeglarstwa oraz warunków kadrowych i organizacyjnych koniecznych do przeprowadzania tego egzaminu (Dz.U. z 2013 r. poz. 602)
Patenty żeglarskie co i jak!
Po co Ci patent żeglarski?
Czy można pływać bez patentu? W wielu krajach na świecie do pływania rekreacyjnego i turystycznego nie są wymagane żadne patenty czy licencje. To jest super podejście bazujące na zaufaniu i odpowiedzialności do osób samodzielnie prowadzących jachty. Przecież nikt nie popłynie na morze jeśli nie potrafi dobrze sterować jachtem. W innych krajach, tak jak w Polsce jest jednak wymagane potwierdzenie odpowiednich umiejętności w postaci patentu. Na całym świecie też firmy czarterowe wymagają takiego dokumentu. Z ubezpieczycielami jest podobnie. Żeglarski patent jest więc potrzebny i przydaje się. Dobrze było by, żeby ten dokument potwierdzał faktyczne umiejętności żeglarskie. Kierowca samochodu, pilot śmigłowca i wiele innych osób potrzebuje dokumentów poświadczających ich umiejętności i wiedzę. Musisz nauczyć się zasad, opanować praktykę i zdać egzamin. W żeglarstwie to też się sprawdza. W sposób usystematyzowany na szkoleniu zdobywasz wiedzę i umiejętności. Może zrobić to samodzielnie, ale zajmie Ci to z pewnością więcej czasu i wysiłku. Po zdaniu egzaminu patent więc potwierdza Twoją wiedzę i umiejętności żeglarskie. Co nie zwalnia z odpowiedzialności i rozsądnego podchodzenia do żeglowania.
Jaki patent warto mieć?
Wybór odpowiedniego patentu żeglarskiego zależy od indywidualnych preferencji, doświadczenia, celów żeglowania oraz rodzaju jednostek pływających, którymi chcesz operować. Poniżej przedstawiam kilka popularnych patentów żeglarskich, z których warto rozważyć:
- Patent żeglarza jachtowego:
- Przeznaczony dla osób preferujących żeglowanie na wodach śródlądowych, takich jak jeziora czy rzeki.
- Jest to dobry wybór dla początkujących żeglarzy, którzy chcą zdobyć podstawowe umiejętności żeglarskie.
- Pozwala na pływanie na morzu, ale z pewnymi ograniczeniami.
- Patent jachtowego sternika morskiego:
- Umożliwia prowadzenie zarówno jachtów żaglowych, jak i motorowych o długości do 18 metrów na wodach morskich.
- Dobry dla tych, którzy chcą eksplorować obszary morskie, mając jednocześnie dostęp do różnorodnych jednostek.
- Patent kapitana jachtowego:
- Oferuje najwyższy poziom uprawnień żeglarskich, umożliwiając prowadzenie jachtów na dowolnych akwenach.
- Zdobycie tego patentu wymaga znacznego doświadczenia morskiego, dlatego jest to opcja dla doświadczonych żeglarzy.
- Patent sternika motorowodnego:
- Dedykowany głównie dla tych, którzy preferują pływanie na wodach śródlądowych.
- Jest to najniższy poziom uprawnień dla jednostek motorowych.
- Patent motorowodnego sternika morskiego:
- Odpowiednik jachtowego sternika morskiego, ale dla łodzi motorowych.
- Umożliwia prowadzenie motorówek na wodach morskich.
- Patent kapitana motorowodnego:
- Daje możliwość prowadzenia jachtów motorowych bez ograniczeń co do obszaru wód.
- Międzynarodowy Certyfikat Kompetencji (ICC):
- Jest to dokument uznawany międzynarodowo, umożliwiający korzystanie z jednostek pływających na wodach europejskich.
- Może być uzyskany na podstawie posiadanych krajowych patentów żeglarskich.
Przed wyborem patentu warto zastanowić się, gdzie planujesz żeglować, jakie jednostki chcesz prowadzić oraz jakie masz doświadczenie żeglarskie. Patent jachtowego sternika morskiego jest atrakcyjnym wyborem, ponieważ oferuje stosunkowo szeroki zakres uprawnień. Mając taki dokument, można prowadzić prawie każdą czarterową jednostkę po dowolnych akwenach. Dodatkowo, posiadając patent JSM można uzyskać patent MSM bez potrzeby egzaminu.
Co to jest patent żeglarski lub motorowodny?
Patent żeglarski to dokument, który można porównać do prawa jazdy. Jest to potwierdzenie uprawnienia do prowadzenia jachtów motorowych lub żaglowych. Zrobienie patentu, a więc tak naprawdę zdanie egzaminu nie jest niemożliwe, dla osoby, które ma już wiedzę i umiejętności w pływaniu jachtem żaglowym lub motorowym. Paten żeglarski ma dokładnie taki kształt jak dowód osobisty, czy karta bankomatowa. Wykonany jest z tworzywa sztucznego, zawiera zdjęcie właściciela jest wygodny w użytkowaniu. Zmieści się w każdym portfelu.
W Polsce istnieją dwie instytucje, które wydają patenty do kierowania jachtami żaglowymi lub motorowymi. Są to związki sportowe:
- PZŻ – Polski Związek Żeglarski (wydaje patenty żeglarskie)
- PZMINW – Polski Związek Motorowodny i Narciarstwa Wodnego (wydaje patenty motorowodne)
Mamy następujący podział patentów żeglarskich:
- patent żeglarza jachtowego
- patent sternika morskiego
- patent kapitana jachtowego
i patentów motorowodnych:
- patent sternika motorowodnego
- patent sternika morskiego motorowodnego
- patent kapitana motorowodnego.
